Na czym polega dzierżawa gruntu?
Dzierżawa gruntu to rozwiązanie często spotykane w rolnictwie, przemyśle i różnych formach działalności gospodarczej. Umowa taka niesie określone korzyści dla obu stron transakcji: zarówno właściciela gruntu, jak i jego dzierżawcy.
Dzierżawa gruntu jest realizowana na podstawie umowy zawartej między właścicielem nieruchomości (wydzierżawiającym) i jego kontrahentem (dzierżawcą). Umowa taka uprawnia dzierżawcę do użytkowania gruntu w określony sposób oraz pobierania z niego pożytków. Najczęściej są to przychody wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej. Jest to jeden z głównych elementów, który odróżnia dzierżawę od najmu.
Umowa dzierżawy gruntu uprawnia jednocześnie właściciela gruntu do pobierania wynagrodzenia w formie czynszu od dzierżawcy.
Umowa dzierżawy
Zgodnie z kodeksem cywilnym, ustalenia stron dotyczące dzierżawy gruntu powinny być zawarte na piśmie, jeśli grunt zostanie oddany dzierżawcy na okres dłuży niż rok. Jeśli umowa zostanie zawarta ustnie, uznaje się, że została ona zawarta na czas nieokreślony.
W umowie muszą zostać wskazane jej strony oraz dokładnie zdefiniowany przedmiot umowy: położenie gruntu, jego powierzchnia, przeznaczenie itp. Oprócz lokalizacji nieruchomości muszą zostać zawarte informacje dotyczące sposobu korzystania z niej przez dzierżawcę.
Zgodnie z prawem jest on zobowiązany wykonywać swoje prawa zgodnie z wymogami prawidłowej gospodarki. W innym przypadku będzie możliwe wcześniejsze zakończenie umowy. Dzierżawca nie jest też uprawniony do zmiany sposobu użytkowania nieruchomości.
Dzierżawca może przekazać grunt w bezpłatne użytkowanie albo poddzierżawić go kolejnemu podmiotowi, ale tylko pod warunkiem, że zgoda na takie działanie zostanie zawarta umowie.
Wynagrodzenie dla właściciela
Właścicielowi gruntu przysługuje czynsz. Odpłatność jest cechą konieczną umowy dzierżawy. Wysokość świadczenia oraz jego forma zależą od ustaleń stron. Wynagrodzenie nie musi mieć formy pieniężnej, może być świadczeniem innego rodzaju. Wysokość czynszu może stanowić procent pożytków uzyskiwanych z nieruchomości przez dzierżawcę.
W umowie powinna się znaleźć informacja dotycząca terminu i metody wnoszenia czynszu oraz zapis, czy jest on płacony z góry, czy z dołu.
Zakończenie i wypowiedzenie umowy dzierżawy
Dzierżawa kończy się po upływie okresu, na jaki została zawarta. Dzierżawca zobowiązany jest wtedy przekazać nieruchomość właścicielowi, chyba że umowa zostanie przedłużona. Umowa, również ta zawarta na czas nieokreślony, może zostać wypowiedziana przez każdą ze stron z zachowaniem terminów wypowiedzenie w niej zawartych. W przypadku braku odpowiednich zapisów stosowane są terminy ustawowe. W przypadku dzierżawy gruntu rolnego jest to okres roku, a w przypadku innej dzierżawy – sześć miesięcy.
Dzierżawa może również zostać zakończona za porozumieniem stron, a w przypadku naruszenia ustaleń umowy (np. poprzez nieuregulowanie ustalonych opłat) umowa może zostać wypowiedziana bez zachowania terminów wypowiedzenia.